Oświadczenie na temat ryzyka
Na podstawie art. 435 ust. 1 pkt. f) Rozporządzenia (UE) 575/2013 (Rozporządzenie CRR) Zarząd Banku Spółdzielczego w Kielcach oświadcza, że stosowane systemy zarzadzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii ryzyka Banku. W Banku funkcjonuje sformalizowany system zarządzania ryzykiem. Zadaniami tego systemu są identyfikacja, pomiar, kontrola oraz monitorowanie ryzyka występującego w działalności Banku, co służy zapewnieniu prawidłowości procesu wyznaczania i realizacji celów prowadzonej przez Bank działalności. Zarządzanie ryzykiem jest skonsolidowane i obejmuje całość funkcjonowania Banku, wszystkie komórki i jednostki organizacyjne. Bank przeprowadza regularnie testy warunków skrajnych.
w odniesieniu do ryzyka kredytowego
Ryzyko kredytowe jest to ryzyko potencjalnego wystąpienia strat finansowych, spowodowanych niewywiązaniem się klienta lub kontrahenta Banku z warunków umowy, zarówno w odniesieniu do pojedynczego klienta jak i całego portfela kredytowego. W Banku określony został apetyt na ryzyko rozumiany jako miara bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka. Zdefiniowany został przez funkcjonujący system limitów i wskaźników ryzyka kredytowego. Zarządzanie ryzykiem kredytowym realizowane jest na poziomie pojedynczej transakcji i poziomie portfelowym. Każda transakcja kredytowa podlega ocenie ryzyka kredytowego, w tym w szczególności ocenie zdolności do spłaty zobowiązania przez klienta. Istotnymi obszarami zarządzania ryzykiem są:
ryzyko koncentracji
- zagrożenie wynikające m.in. z nadmiernych koncentracji z tytułu ekspozycji wobec poszczególnych klientów, grup powiązanych klientów, klientów działających w tym samym sektorze gospodarki czy regionie geograficznym, prowadzących tę samą działalność lub dokonujących obrotu tymi samymi towarami, charakteryzujących się potencjałem do generowania strat na tyle dużych, by zagrozić kondycji finansowej Banku lub zdolności do prowadzenia podstawowej działalności lub doprowadzić do istotnej zmiany profilu ryzyka Banku;
ryzyko rezydualne
- rozumiane jako ryzyko mniejszej niż założona przez Bank skuteczność stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego. W Tabeli nr 1 przedstawiono poziom podstawowych limitów globalnych – dotyczących całego portfela na dzień 31.12.2024r.
Tabela 1
Limit | Wielkość limitu w tysiącach złotych | Poziom wykorzystania |
Udział kredytów zagrożonych wynikający z zapisów Strategii zarządzania ryzykiem kredytowym - 12,00% portfela kredytów ogółem |
71 288 |
118,7% |
Limit dużych zaangażowań – udział procentowy dużych zaangażowań w stosunku do wartości kapitału Tier I Banku wynoszący 200% |
256 741 |
17,6% |
Limit sumy ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie do sumy portfela kredytowego Banku wynoszący 70% |
415 848 |
42,5% |
Gotowość Banku do podejmowania ryzyka w odniesieniu do portfela kredytowego określają ponadto limity odnoszące się do:
- zaangażowania klientów działających w tym samym sektorze gospodarki oraz klientów prowadzących tę samą działalność lub dokonujących obrotu tymi samymi towarami;
- poszczególnych produktów (instrumentów), prawnych form zabezpieczeń.
W Tabeli nr 2 zaprezentowano podstawowe limity branżowe, instrumentów, zabezpieczeń, detalicznych ekspozycji kredytowych, ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie.
Tabela nr 2
Rodzaj limitu | Maksymalny udział w portfelu kredytowym jako % | Poziom wykorzystania |
Koncentracja branżowa |
rolnictwo |
20% |
77% |
handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych |
15% |
29% |
administracja publiczna |
60% |
67% |
Koncentracja produktowa |
Kredyty obrotowe zwykłe |
55% |
66% |
Kredyty finansujące nieruchomości |
55% |
45% |
Koncentracja prawnych form zabezpieczenia |
hipoteka na nieruchomości mieszkalnej |
40% |
89,3% |
hipoteka na nieruchomości komercyjnej |
70% |
58,3% |
Detaliczne ekspozycje kredytowe |
Udział detalicznych ekspozycji kredytowych |
20% |
52% |
Ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie |
Suma ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie |
70% |
42,5% |
W przypadku pojedynczych transakcji dotyczących detalicznych ekspozycji kredytowych Bank zdefiniował maksymalną wartość wskaźnika DtI oraz wskaźnika DStI. Wskaźniki DtI i DStI charakteryzuje poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania kredytowe do dochodu klienta. Poniżej wskazano maksymalne poziomy wskaźnika DtI i DStI.
DStI – Roczne koszty związane z obsługą zobowiązań kredytowych i zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania kredytowe oraz wnioskowanego zadłużenia nie mogą przekroczyć:
- 40,00%rocznych dochodów gospodarstwa domowego, gdy średniomiesięczne dochody są równe lub mniejsze od przeciętnego wynagrodzenia netto;
- 50,00% rocznych dochodów gospodarstwa domowego w przypadku, gdy średniomiesięczne dochody są wyższe od przeciętnego wynagrodzenia netto;
- 65,00% rocznych dochodów gospodarstwa domowego w przypadku, gdy średniomiesięczne dochody są wyższe niż dwukrotność kwoty przeciętnego wynagrodzenia netto (tzw. podwyższone DStI)
DtI – Kwota obsługi (rata kapitałowo–odsetkowa) posiadanego oraz wnioskowanego zadłużenia oraz zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania kredytowe nie może przekroczyć:
- 50,00% łącznych dochodów gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy te dochody są równe lub mniejsze od przeciętnego wynagrodzenia netto;
- 65,00% łącznych dochodów gospodarstwa domowego, w przypadku, gdy te dochody są wyższe od przeciętnego wynagrodzenia netto;
w odniesieniu do ryzyka płynności
Ryzyko płynności w Banku jest rozumiane jako zagrożenie utraty zdolności do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, powodujące konieczność poniesienia nieakceptowalnych strat.
W zarządzaniu ryzykiem płynności uwzględniane są zarówno pozycje bilansowe jak i pozabilansowe. Profil ryzyka płynności określa możliwe do zaakceptowania przez Bank narażenie na ryzyko płynności. Bank stale monitoruje ryzyko płynności co umożliwia szybkie reagowanie na istotne zmiany poziomu ryzyka i adekwatną reakcję.
Bank regularnie monitoruje, raportuje miary dotyczące ryzyka płynności (w tym płynność śróddzienną i dzienną) oraz stopień wykorzystania limitów stanowiących narzędzie do ograniczenia poziomu ryzyka – miara tolerancji na ryzyko.
Podstawowymi miarami są wskaźnik pokrycia wypływów netto (płynności krótkoterminowej) LCR oraz wskaźnik stabilnego finansowania (płynności długoterminowej) NSFR.
Podstawową metodą wykorzystywaną przez Bank w procesie zarządzania płynnością jest odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów oraz zobowiązań pozabilansowych. Przeprowadzana jest analiza luki czyli niedopasowania pomiędzy terminami zapadalności aktywów a wymagalności pasywów celem identyfikacji przyszłych, możliwych niedopasowań. Badane są przepływy pieniężne pozwalające na identyfikację potencjalnych źródeł płynności.
Na dzień 31.12.2024 roku struktura podmiotowa zobowiązań Banku ukształtowała się następująco: podmioty gospodarcze – 9,2%, gospodarstwa domowe – 72,7%, instytucje niekomercyjne (sektor niefinansowy) – 1,8%, podmioty sektora rządowego i samorządowego – 16,2%.
Wskaźnik pokrycia wypływów netto – LCR – 308%. Wskaźnik stabilnego finansowania – NSFR ukształtował się na poziomie 192%. Wskaźnik te znajdowały się powyżej limitu ostrożnościowego ustalonego wewnętrznie, na poziomie odpowiednio min 135% oraz 130%.
W tabeli nr 3. przedstawiono urealnioną lukę płynności według stanu na 31.12.2024r.:
Tabela 3
Lp | Wyszczególnienie | SUMA | A’vista | > 24 h - < 7 dni | > 7 dni - < 1 m-ca | > 1 m-ca - < 3 m-cy | > 3 m-cy - < 6 m-cy | > 6 m-cy - < 1 rok | > 1 rok - < 3 lata | > 3 lata - < 5 lat | > 5 lat - < 10 lat | > 10 lat - < 20 lat | ≥ 20 lat |
|
AKTYWA BILANSOWE |
1 765 662 |
157 060 |
806 279 |
5 284 |
27 391 |
21 745 |
50 874 |
134 265 |
103 577 |
143 669 |
67 003 |
248 896 |
|
PASYWA BILANSOWE |
1 765 662 |
335 803 |
5 662 |
16 433 |
48 056 |
56 725 |
91 010 |
107 |
0 |
0 |
0 |
1 051 966 |
|
ZOBOWIĄZANIA POZABILANSOWE UDZIELONE |
56 898 |
44 321 |
238 |
2 705 |
1 556 |
2 655 |
2 888 |
2 478 |
11 |
0 |
0 |
0 |
1 |
Luka |
-223 065 |
-57 262 |
-800 893 |
-13 183 |
-22 445 |
-35 550 |
-38 470 |
-134 158 |
-103 566 |
143 669 |
67 003 |
-803 070 |
2 |
Luka skumulowana |
-223 065 |
-57 262 |
-858 155 |
-871 338 |
-893 783 |
-929 333 |
-967 803 |
-1 101 961 |
-1 205 527 |
-1 061 858 |
-994 855 |
-1 797 925 |
3 |
Wskaźnik płynności |
0,41 |
1,75 |
2,50 |
2,39 |
2,19 |
1,88 |
2,08 |
2,31 |
2,25 |
2,31 |
2,21 |
0,87 |
4 |
Wskaźnik płynności skumulowany |
0,41 |
1,75 |
2,50 |
2,39 |
2,19 |
1,88 |
2,08 |
2,31 |
2,25 |
2,31 |
2,21 |
0,87 |
Ryzyko operacyjne to możliwość wystąpienia straty wynikającej z nieodpowiednich lub zawodnych procedur wewnętrznych, błędów ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując także ryzyko prawne. W Banku funkcjonuje system limitów wewnętrznych ograniczających poziom ryzyka operacyjnego ustalonych w ramach akceptowalnego apetytu na ryzyko. Tabela nr 4 przedstawia poziom limitów strat i ich wykorzystanie wg stanu na 31.12.2024r
Tabela 4
Lp. | Kategoria | Kwota limitu w tys. zł | Wykorzystanie limitu w tys. zł | Procent wykorzystania limitu |
1 |
Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy |
30 |
0,4 |
1,33% |
2 |
Oszustwo wewnętrzne |
Brak limitu - 0 |
0 |
- |
3 |
Oszustwo zewnętrzne |
Brak limitu - 0 |
0 |
- |
4 |
Klienci, produkty i praktyki operacyjne |
10 |
1,44 |
14,40% |
5 |
Szkody związane z aktywami rzeczowymi |
10 |
0 |
0,00% |
6 |
Zakłócenia działalności Banku i awarie systemów |
40 |
25,99 |
64,98% |
7 |
Wykonywanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi |
20 |
3,42 |
17,10% |
Informacja o ryzyku rynkowym i ryzyku stopy procentowej
w odniesieniu do ryzyka rynkowego - ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej oraz ryzyka walutowego.
Bank nie posiada portfela handlowego.
Ryzyko walutowe rozumiane jest jako niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmian kursów walutowych na sytuację finansową Banku, w tym jego wynik finansowy i posiadane kapitały, generowane przez utrzymywanie otwartych pozycji w poszczególnych walutach.
W celu ograniczenia poziomu ryzyka walutowego Bank dąży do:
- równoważenia należności i zobowiązań w walutach obcych,
- nie otwierania pozycji walutowych w celach spekulacyjnych,
- nieudzielania kredytów denominowanych w walutach czy indeksowanych do walut.
W ramach akceptowalnego apetytu na ryzyko funkcjonuje system limitów wewnętrznych obejmujących limity na otwarte pozycje oraz limity straty.
Na dzień 31.12.2024r. limit pozycji walutowej całkowitej wynosił 0,75% funduszy własnych i był wykorzystany w 21,72%.
Ryzyko stopy procentowej to możliwy negatywny wpływ zmian rynkowych stóp procentowych na wyniki finansowe oraz w konsekwencji na kształtowanie się poziomu funduszy własnych Banku. Instrumentami całościowego zarządzania ryzykiem stopy procentowej są wewnętrzne limity ostrożnościowe, ograniczające to ryzyko.
Bank identyfikuje:
- ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania wynikające ze struktury terminowej instrumentów wrażliwych na zmiany stóp procentowych;
- ryzyko bazowe którego źródłem jest wycenianie instrumentów wrażliwych na zmiany stóp według różnych indeksów stóp procentowych;
- ryzyko opcji (klienta) związane z faktem, że klient może zmienić poziom i terminy swoich przepływów pieniężnych.
Wprowadzono system limitów obejmujący m.in. limity:
- niedopasowania (luki) w przedziałach przeszacowania aktywów/pasywów;
- zmian wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka przeszacowania, bazowego i opcji w relacji do funduszy własnych lub wyniku odsetkowego;
- zmian wartości ekonomicznej banku.
Poziom kształtowania się podstawowych limitów na dzień 31.12.2024r. przedstawia Tabela nr 5.
Tabela 5
Limit / wskaźnik | Limit | Wartość bieżąca | Poziom wykorzystania limitu |
Limit wskaźnika: luka skumulowana / wartość bilansowa aktywów |
20,0% |
6,7% |
33,59% |
Limit na zmianę rozszerzonego wyniku odsetkowego netto w relacji do kapitału Tier 1 [+/- 100 p.b.] |
20,0% |
3,2% |
16,23% |
Limit na zmianę rozszerzonego wyniku odsetkowego netto w relacji do kapitału Tier 1 [+/- 250 p.b.] |
34,0% |
10,3% |
30,42% |
Limit na zmianę wyniku odsetkowego z tyt. ryzyka przeszacowania w relacji do wyniku odsetkowego [+/- 200 p.b.] |
15,0% |
6,1% |
40,68% |
Limit na zmianę wyniku odsetkowego z tyt. ryzyka bazowego w relacji do wyniku odsetkowego [+/- 200 p.b.] |
9,0% |
2,0% |
22,68% |
Limit na zmianę wyniku odsetkowego z tyt. ryzyka opcji klienta w relacji do wyniku odsetkowego [+/- 100 p.b.] |
5,0% |
0,0% |
0,00% |
Limit na zmianę wartości rynkowej instrumentów w relacji do wyniku odsetkowego [+/- 100 p.b.] |
10,0% |
0,2% |
1,62% |
Limit na zmianę rozszerzonego wyniku odsetkowego netto w relacji do wyniku odsetkowego [+/- 100 p.b.] |
23,0% |
6,4% |
27,83% |
Limit na zmianę wartości ekonomicznej banku w relacji do kapitału Tier 1 (testy scenariuszowe) |
14,5% |
2,5% |
17,09% |
Zarząd Banku Spółdzielczego w Kielcach
Lp. | Imię i nazwisko | Stanowisko |
1 |
Urszula Karpińska |
Prezes Zarządu |
2 |
Artur Radwański |
Wiceprezes Zarządu |
3 |
Alicja Wrzoskiewicz |
Wiceprezes Zarządu |
4 |
Przemysław Sporek |
Wiceprezes Zarządu |